มดง่าม (ants, harvestor ant, big headed ant, tending ant ) |
||||||||||||||
มดง่าม (Pheidole sp.) เป็นมดขนาดเล็ก มดง่ามที่ออกหาอาหารและพบเสมอภายนอกรังคือมดงาน เป็นมดเพศเมียที่เป็นหมัน ไม่มีปีก และไม่มีตาเดี่ยว ขนาดยาวประมาณ 2.5 มิลลิเมตร สีน้ำตาลดำเป็นมัน ส่วนหัวรูปไข่ หนวดมี 12 ปล้อง ปลายหนวด 3 ปล้องขยายใหญ่ ตารวมเจริญดี ส่วนอก แผ่นแข็งด้านบนของส่วนท้องปล้องที่ 1 ที่เชื่อมต่อกับอกปล้องที่ 3 (propodium) อยู่ต่ำกว่าอกปล้องแรกและปล้องที่ 2 และมีหนาม 1 คู่ ส่วนท้องปล้องที่ 2 (petiole) และปล้องท้องปล้องที่ 3 ที่แยกออกมาเดี่ยวๆ (postpetiole) เป็นปุ่มขนาดเล็ก และมีก้านสั้น ตามลำตัวมีขนสั้นแข็ง ยกเว้นส่วนท้องมีหลุมขนาดเล็ก
ลักษณะการทำลาย มดง่าม เป็นแมลงศัตรูที่สำคัญที่สุดของข้าวไร่ ทำให้เกิดปัญหาในระยะหยอดหรือโรยเมล็ด เมื่อเกษตรกรหยอดหว่านหรือโรยเมล็ดพันธุ์ข้าวไร่ลงในดิน มดง่าม จะขนเมล็ดข้าวนำไปเป็นอาหารหรือเก็บสะสมเป็นอาหารในรังใต้ดิน และขนเปลือกเมล็ดข้าวที่เนื้อข้าวถูกกินเป็นอาหารหมดแล้ว ออกทิ้งนอกรัง ทำให้สูญเสียเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ใช้ปลูก ก่อปัญหาด้านจำนวนต้นต่อพื้นที่ และการซ่อมเมล็ด ซึ่งไม่นิยมทำกัน เพราะเวลาการปลูกมีจำกัด การงอกและเจริญเติบโตจะไม่เท่ากัน เป็นปัญหาในการดูแลรักษา บางครั้งต้องทำการปลูกใหม่อีกครั้ง และประการสำคัญ คือ การขาดแคลนเมล็ดพันธุ์ที่มีจำกัดหาได้ยาก ผลผลิตจะลดลงอย่างเห็นได้ชัด พบทั่วไปตามแหล่งปลูกข้าวไร่ทุกภาค ระหว่างเดือนเมษายน – พฤษภาคม ซึ่งเป็นระยะเริ่มปลูกข้าวไร่ การป้องกันกำจัด 1. เพิ่มอัตราเมล็ดพันธุ์ให้มากขึ้น เพื่อทดแทนการสูญเสียจากมดง่าม |
||||||||||||||
