เครื่องสีข้าว
เครื่องสีข้าว เป็นเครื่องจักรแปรรูปข้าวเปลือกให้เป็นข้าวกล้องหรือข้าวขาว ซึ่งแต่เดิมข้าวที่ใช้รับประทานจะใช้ครกสำหรับตำข้าวเปลือก ข้าวที่ได้จะเป็นข้าวซ้อมมือคือมีการขัดสีเพียงเล็กน้อย ต่อมาได้พัฒนามาเป็นเครื่องสีข้าวที่ใช้ต้นกำลังจากแรงงานคนและมอเตอร์ไฟฟ้าหรือเครื่องยนต์
เครื่องสีข้าวใช้แรงงานคน
เป็นเครื่องสีข้าวที่มีการกะเทาะเปลือกข้าวออกอย่างเดียว ทำจากไม้ไผ่สานแล้วพอกด้วยดินเหนียว มีลูกกะเทาะ 2 ลูก โดยลูกล่างจะอยู่คงที่และลูกบนจะหมุนด้วยแรงคน
เครื่องสีข้าวใช้มอเตอร์ไฟฟ้าหรือเครื่องยนต์
เป็นเครื่องสีข้าวที่มีระบบการผลิตและอุปกรณ์การสีข้าวที่ครบทั้งกระบวนการผลิต โดยจะเริ่มต้นจากการคัดแยกสิ่งสกปรกก่อน จากนั้นทำการกะเทาะเปลือกข้าวออกโดยใช้ลูกหินหรือลูกยางกะเทาะจะได้ข้าวกล้อง จากนั้นจะใช้ลูกหินขัดขาวแบบหยาบและแบบละเอียดจะได้ข้าวขัดขาว จากนั้นก็ทำการขัดมันด้วยตะแกรงเหล็กก็จะได้ข้าวขาว ข้าวขาวที่ได้อาจไปทำการคัดแยกข้าวที่ไม่ขาวหรือข้าวเสียออกจากโดยใช้เครื่องยิงสีก็จะได้ข้าวขาวที่มีความสวยงามยิ่งขึ้น เครื่องสีข้าวในปัจจุบันนี้จะมีอยู่หลายขนาดตามกำลังการผลิตซึ่งสามารถแบ่งออกได้เป็น 4 ขนาด ดังนี้
1. ขนาดชุมชน มีกำลังการผลิตไม่เกิน 10 ตันต่อวัน
2. ขนาดเล็ก มีกำลังการผลิต 10-40 ตันต่อวัน
3. ขนาดกลาง มีกำลังการผลิต 40-100 ตันต่อวัน
4. ขนาดใหญ่ มีกำลังการผลิต 100 ตันต่อวันขึ้นไป
แต่เดิมต้นกำลังของเครื่องสีข้าวส่วนใหญ่เป็นเครื่องยนต์ดีเซลส่งกำลังด้วยสายพานแบบแบน ปัจจุบันต้นกำลังของเครื่องสีข้าวเป็นแบบมอเตอร์ไฟฟ้าเป็นส่วนใหญ่เนื่องจากใช้กระแสไฟฟ้าและซ่อมแซมบำรุงรักษาได้ง่าย มีการส่งกำลังด้วยสายพานแบบแบนและแบบร่องพลูเล่ไปขับอุปกรณ์ต่างๆ ของเครื่องสีข้าว