พันธุ์ข้าว

กข20 (RD20)

ชื่อพันธุ์	-	กข20 (RD20)
ชนิด	-	ข้าวเหนียว
คู่ผสม	-	ข้าวเหนียวพันธุ์ กข6 ซึ่งมีคุณภาพการหุงต้มและรับประทานดีเป็นพันธุ์แม่ กับข้าวเหนียวพันธุ์หางยี 71 ซึ่งเป็นพันธุ์ที่มีอายุเบา และมียีนต้านทานต่อโรคไหม้บนโครโมโซม 5 (qBl5) เป็นพันธุ์พ่อ
ประวัติพันธุ์	-	ข้าวเหนียวสายพันธุ์ KKN97057-7-1-1-6-4-NKI-1-1 ได้จากการผสมระหว่างข้าวเหนียวพันธุ์ กข6 ซึ่งมีคุณภาพการหุงต้มและรับประทานดีเป็นพันธุ์แม่ กับข้าวเหนียวพันธุ์หางยี 71 ซึ่งเป็นพันธุ์ที่มีอายุเบา และมียีนต้านทานต่อโรคไหม้บนโครโมโซม 5 (qBl5) เป็นพันธุ์พ่อ ที่ศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น ใน พ.ศ. 2540 มีวัตถุประสงค์เพื่อนำลักษณะคุณภาพการหุงต้มและรับประทานดีจากพันธุ์ กข6 กับลักษณะต้านทานต่อโรคไหม้ และอายุเบาจากพันธุ์หางยี 71 มารวมไว้ด้วยกันในข้าวสายพันธุ์ใหม่ โดยผสมกลับไปหาพันธุ์ กข6 จำนวน 2 ครั้ง พ.ศ. 2542-2546 ปลูกคัดเลือกแบบสืบตระกูลที่ศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น จนได้สายพันธุ์ KKN97057-7-1-1-6-4 พ.ศ. 2547 และ 2548 ปลูกคัดเลือกแบบสืบตระกูลต่อที่ศูนย์วิจัยข้าวหนองคาย จนได้สายพันธุ์ KKN97057-7-1-1-6-4-NKI-1-1 พ.ศ. 2549 ปลูกศึกษาพันธุ์ภายในสถานีที่ศูนย์วิจัยข้าวหนองคาย พ.ศ. 2550 ปลูกศึกษาพันธุ์ระหว่างสถานี ที่ศูนย์วิจัยข้าวขอนแก่น หนองคาย สกลนคร และอุดรธานี พ.ศ. 2551-2555 ปลูกเปรียบเทียบผลผลิตระหว่างสถานีที่ศูนย์วิจัยข้าวชุมแพ ขอนแก่น หนองคาย สกลนคร อุดรธานี นครราชสีมา สุรินทร์ และอุบลราชธานี และวิเคราะห์คุณภาพเมล็ดทางเคมีและทางกายภาพ รวมทั้งทดสอบปฏิกิริยาต่อโรคและแมลงศัตรูข้าวที่สำคัญ พ.ศ. 2553-2555 ปลูกเปรียบเทียบผลผลิตในนาราษฎร์ในพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ พ.ศ. 2555 ปลูกทดสอบการตอบสนองต่อปุ๋ยไนโตรเจนที่ศูนย์วิจัยข้าวชุมแพ และปลูกประเมินลักษณะประจำพันธุ์ที่ศูนย์วิจัยข้าวหนองคาย พ.ศ. 2555 และ 2556 ประเมินการยอมรับของเกษตรกรในจังหวัดหนองคาย สกลนคร และหนองบัวลำภู
การรับรองพันธุ์	-	คณะกรรมการวิจัยอละพัฒนาข้าว มีมติให้เป็น พันธุ์รับรองเมื่อวันที่ 14 มกราคม 2558

ลักษณะประจำพันธุ์	-	เป็นข้าวเหนียวไวต่อช่วงแสง อายุเบา ออกดอก 50 เปอร์เซ็นต์ ประมาณวันที่ 30 กันยายน
	-	ลักษณะทรงกอตั้ง ความสูงประมาณ 142 เซนติเมตร
	-	ลำต้นค่อนข้างแข็ง ใบสีเขียว ปลายใบตั้งตรง ใบค่อนข้างแก่เร็ว ใบธงยาว 45.0 เซนติเมตร กว้าง 1.84 เซนติเมตร มุมใบธงตั้งตรง รวงยาว 27.6 เซนติเมตร ลักษณะรวงแน่นปานกลาง คอรวงโผล่พ้นกาบใบธงเล็กน้อย จำนวนเมล็ดดีต่อรวง 200 เมล็ด เมล็ดร่วงง่าย เปลือกสีน้ำตาล ข้าวเปลือกมีความยาวเฉลี่ย 10.38 มิลลิเมตร กว้าง 2.63 มิลลิเมตร หนา 1.99 มิลลิเมตร ข้าวกล้องสีขาว มีความยาวเฉลี่ย 7.17 มิลลิเมตร กว้าง 2.19 มิลลิเมตร หนา 1.77 มิลลิเมตร
	-	จัดเป็นข้าวเหนียวเมล็ดยาว รูปร่างเรียว (อัตราส่วนความยาวต่อความกว้าง 3.27) คุณภาพการสีดีมาก ได้ข้าวเต็มเมล็ดและต้นข้าวร้อยละ 53.0
	-	ปรอุณหภูมิแป้งสุกต่ำ เมื่อนึ่งสุกเนื้อสัมผัสนุ่ม มีกลิ่นหอม ระยะพักตัวของเมล็ด 3 สัปดาห์
ผลผลิต	-	ประมาณ เฉลี่ย 498 กิโลกรัมต่อไร่
ลักษณะเด่น	-	เป็นข้าวเหนียวไวต่อช่วงแสง ออกดอกวันที่ 30 กันยายน ซึ่งอายุเบากว่าพันธุ์ กข12 ประมาณ 1สัปดาห์ และอายุเบากว่าพันธุ์ กข6 ประมาณ 3 สัปดาห์ สามารถปลูกในพื้นที่ฝนหมดเร็ว หรือพื้นที่นาดอน
	-	ค่อนข้างต้านทานต่อโรคไหม้ในระยะกล้าในหลายท้องที่ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนบน
	-	คุณภาพเมล็ดทางกายภาพและการสีดี คุณภาพการหุงต้มและรับประทานดี มีกลิ่นหอมคล้ายพันธุ์ กข6 เป็นที่ยอมรับของเกษตรกร
พื้นที่แนะนำ	-	แนะนำให้ปลูกในพื้นที่นาน้ำฝนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ โดยเฉพาะพื้นที่ฝนหมดเร็ว หรือพื้นที่ นาดอน