ประเทศไทยนำเข้าปุ๋ยเคมีทั้งหมดปีละ 3.6 ล้านตัน ซึ่งในจำนวนนี้เป็นปุ๋ยสูตรสำเร็จ 1.8 ล้านตัน การผสมปุ๋ยเคมีใช้เอง จึงทำให้ลดเงินตราต่างประเทศ จากการนำเข้าปุ๋ยสูตรสำเร็จที่มีสารตัวเติม 4,320 ล้านบาท/ปี และลดค่าใช้จ่ายซื้อสารตัวเติมในประเทศ 3,240 ล้านบาท ซึ่งการลดค่านำเข้า ค่าเก็บโกดัง ค่าขนส่งทั่วประเทศ ค่าดอกเบี้ย ค่าบรรจุ ฯลฯ ที่เกษตรกรจ่าย ปีละ 1,620 ล้านบาท
สารตัวเติม ได้แก่ ดินทราย ดินขาว ยิบซั่ม ฯลฯ ที่รวมอยู่ในปุ๋ยสูตรสำเร็จแต่ขายราคาเดียวกัน ถ้าเกษตรกรผสมปุ๋ยเคมีใช้เองเพียง 20% ของจำนวนปุ๋ยที่ใช้ทั้งประเทศ จะลดค่าใช้จ่ายสารตัวเติมถึงปีละ 1,840 ล้านบาท และปุ๋ยผสมใช้เองถูกกว่าปุ๋ยสูตรสำเร็จถึงตันละ 1,000-1,500 บาท
การผสมปุ๋ยเคมีสูตรต่างๆ ใช้เอง คือ การนำแม่ปุ๋ยสูตรต่างๆ เช่น 18-46-0, 46-0-0, 21-0-0, 0-0-60 มาผสมให้เข้ากันตามตารางผสมปุ๋ยที่กรมวิชาการเกษตรจัดทำขึ้นและสามารถผสมได้ทุกสูตรที่มีขายในท้องตลาด
อุปกรณ์
เครื่องชั่งขนาด 25-50 กก., พลั่วหรือจอบ, ถังและขันพลาสติก, แม่ปุ๋ย
ตารางผสมปุ๋ยเคมี
ขั้นตอนการผสมปุ๋ย
เลือกสูตรและอัตราการใช้ตามคำแนะนำ คำนวณหาปริมาณ และชั่งแม่ปุ๋ยแต่ละชนิดจากตาราง นำแม่ปุ๋ยที่ชั่งได้เทลงบนพื้นเรียบและแห้ง ใช้จอบ พลั่ว ผสมคลุกเคล้าปุ๋ยในกองให้เข้ากัน นำบรรจุกระสอบเพื่อขนย้ายไปไร่นา การหว่านหรือใส่ต้องใส่ปริมาณน้อยกว่าเดิมเพราะไม่มีสารตัวเติม
ข้อดี
- ตัดปัญหาเรื่องปุ๋ยปลอม/ปุ๋ยไม่ได้มาตรฐาน
- ใช้ปุ๋ยราคายุติธรรม มีทางเลือกเพิ่มขึ้น
- สูญเสียน้อยกว่า เพราะลงทุนถูกกว่า
- ถ้าชำนาญสามารถปรับสูตรได้
- มีปุ๋ยใช้ทันเวลา
ข้อจำกัด
- เสียเวลาผสม (10 กระสอบ ใช้เวลาประมาณ 30 นาที)
- ผสมแล้วควรใช้ให้หมดใน 30 วัน
- แม่ปุ๋ยมีขายไม่ครบทั้ง 3 ชนิด ในบางพื้นที่
- แหล่งขายแม่ปุ๋ยมีน้อย
- ต้องอ่านเข้าใจจึงทำได้
- ต้องมีตารางผสมปุ๋ย
ปุ๋ยที่ขายในท้องตลาดและสารตัวเติม
|
ปุ๋ยสำเร็จ
|
สารตัวเติม
|
ปุ๋ยสำเร็จ
|
สารตัวเติม
|
|
9-3-9
|
61
|
12-3-6
|
57
|
|
16-4-0
|
59
|
18-4-5
|
46
|
|
10-5-9
|
56
|
11-6-4
|
60
|
|
16-4-5
|
50
|
16-4-4
|
52
|
|
16-14-0
|
46
|
14-4-9
|
49
|
|
16-4-8
|
46
|
16-6-5
|
47
|
|
18-6-4
|
45
|
18-11-5
|
37
|
|
6-18-12
|
40
|
16-20-0
|
38
|
|
15-15-6
|
37
|
16-4-6
|
49
|
|
18-11-5
|
37
|
16-10-4
|
44
|
|
18-10-6
|
37
|
16-8-8
|
40
|
|
15-5-14
|
36
|
15-5-5
|
51
|
|
14-14-14
|
36
|
18-6-6
|
41
|
|
4-16-24
|
25
|
20-10-5
|
34
|
|
25-7-7
|
24
|
6-12-24
|
30
|
|
14-9-20
|
23
|
16-8-14
|
30
|
|
15-15-15
|
22
|
7-13-19
|
34
|
|
16-9-18
|
22
|
12-10-18
|
30
|
|
12-24-12
|
22
|
16-16-8
|
29
|
การใช้แม่ปุ๋ยผสมคิดจาก 100 กิโลกรัม
|
ปุ๋ยสูตร
|
น้ำหนักแม่ปุ๋ยที่ใช้ (กก.)
|
ตัวเติม (กก.)
|
|
18-46-0
|
46-0-0
|
0-0-60
|
|
16-20-0
|
44
|
18
|
0
|
38
|
|
16-16-8
|
35
|
22
|
14
|
29
|
|
15-15-15
|
33
|
20
|
25
|
22
|
|
13-13-21
|
29
|
17
|
35
|
19
|
|
12-24-12
|
52
|
6
|
20
|
22
|
|
9-24-24
|
52
|
-
|
40
|
8
|
|
16-8-14
|
18
|
28
|
24
|
30
|
|
18-12-6
|
26
|
30
|
10
|
34
|
|
3-10-30
|
22
|
-
|
50
|
28
|
|
18-10-6
|
22
|
31
|
10
|
37
|
|
19-19-19
|
42
|
25
|
32
|
1
|
|
25-7-7
|
16
|
48
|
12
|
24
|
|
21-7-14
|
16
|
40
|
24
|
20
|
|
8-16-24
|
35
|
4
|
40
|
21
|
