แมลงศัตรูข้าว และการป้องกันกำจัด

      ด้วงหมัดดำ C. basalis  Baly ตัวเต็มวัยเป็นแมลงปีกแข็ง ยาวประมาณ 1.5-2.3  มิลลิเมตร  รูปไข่ (oval shape) สีดำเป็นมันเงา ส่วนโคนหนวดมีสีเหลือง   ปลายของ femer  tibia และ tarsi  มีสีน้ำตาลเหลือง   ปีกคู่หน้าซึ่งคลุมส่วนท้องแต่ละข้าง มีจุดเล็กๆ เป็นรอยบุ๋ม  10 แถว    โคนขาหลังขยายใหญ่   เป็นแมลงศัตรูข้าวไร่ที่มีความสำคัญค่อนข้างน้อย โดยทั่วไป พบทำลายข้าวไร่ในแปลงปลูกที่ราบ   ทำลายต้นข้าวตั้งแต่ระยะเริ่มงอกจนถึงระยะแตกกอ โดยตัวเต็มวัยกัดกินผิวใบข้าวด้านบนเป็นทางขนานไปตามเส้นกลางใบ    ส่วนมากจะกัดกินที่ปลายใบหรือขอบใบ   ทำให้ปลายใบแห้งม้วนเข้าหากันตามความยาวของปลายใบ มีอาการคล้ายเกิดจากการเสียหายจากโรคข้าว   ต้นกล้าข้าวในระยะหลังงอก  ถูกด้วงหมัดดำกัดกินทำลายในปริมาณมาก  จะทำให้ต้นกล้าเหี่ยวแห้ง ชะงักการเจริญเติบโต และฟุบแห้งตายในระยะ 3-5 วัน     การทำลายต้นข้าวระยะแตกกอ ความเสียหายเกิดขึ้นน้อยมาก  พบในแปลงปลูกข้าวไร่ทั่วไป ปริมาณไม่ค่อยมาก  ที่จังหวัดเชียงใหม่  เชียงราย  ลำปาง  แพร่  น่าน  และแม่ฮ่องสอน 

ใบข้าวที่ถูก ตัวเต็มวัยด้วงหมัดดำทำลาย

การป้องกันกำจัด

       1). การไถตากดิน  หรือกำจัดวัชพืชบริเวณแปลงปลูก หรือปลูกพืชที่ด้วงหมัดดำไม่ชอบ เช่น ผักตระกูลสลัด มะเขือเทศ สลับกับการปลูกข้าวไร่  เป็นวิธีหนึ่งที่ช่วยลดการระบาดลงได้
       2). ในกรณีที่มีแมลงระบาดทำลายสูง ในระยะกล้าหรือต้นอ่อน ใช้สารฆ่าแมลง คาร์โบซัลแฟน ชนิดน้ำ (พอสซ์ 20% อีซี)  อัตรา  100 มิลลิลิตรต่อน้ำ 20 ลิตร หรือ คาร์บาริล ชนิดผงละลายน้ำ  (เซฟวิน 85% ดับบลิวพี) อัตรา 20-30 กรัมต่อน้ำ 20 ลิตร  พ่นต้นข้าวให้ทั่วแปลง                    
       3). ในแหล่งที่ปลูกที่มีการระบาดค่อนข้างสูงและเป็นประจำ  ควรคลุกเมล็ดพันธุ์ข้าวไร่ก่อนปลูกด้วยสารฆ่าแมลง คาร์โบซัลแฟน ชนิดคลุกเมล็ด (พอสซ์ 25% เอสที)  อัตรา 20 กรัมต่อเมล็ดพันธุ์ข้าวไร่ 1 กิโลกรัม  และนำไปปลูกทันที