การจัดการดินและปุ๋ยในนาข้าว

การปลูกพืชอายุสั้นทดแทนนาปรัง

การปลูกพืชอายุสั้นทดแทนนาปรัง ควรปฏิบัติดังนี้

      1) ระยะเวลาปลูก ถั่วเหลือง ถั่วลิสง ข้าวโพดหวาน ข้าวโพดเลี้ยงสัตว์ ควรปลูกในช่วง 15 ธันวาคม -15 มกราคม เพราะช่วงนี้ดินมีความชื้นสูง และพืชเหล่านี้ยังทนต่ออุณหภูมิต่ำได้ดี ข้าวโพดฝักอ่อน สามารถปลูกได้ถึงเดือนกุมภาพันธ์ แต่ถั่วเขียวควรปลูกในเดือนกุมภาพันธ์
      2) ยกร่องแปลงปลูก ยกร่องกว้าง 1.5 เมตร ทำคลองส่งน้ำและคูระบายน้ำให้เหมาะสมกับความยาวของร่องปลูก เพื่อสามารถให้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพโดยให้น้ำท่วมถึงบริเวณสันร่องปลูกแล้วปล่อยน้ำค่อย ๆ ซึมเข้าไปในแปลงปลูก
      3) พื้นที่ที่เป็นดินทรายจัด ควรปลูกถั่วเหลืองโดยไม่เตรียมดิน การให้น้ำควรปล่อยน้ำให้ท่วมแปลงแล้วระบายออกเป็นการให้น้ำปริมาณสูงกว่าการให้น้ำแบบยกร่องปลูกแต่ประหยัดน้ำกว่าการทำนาปรัง
      4) ควรใช้ฟางข้าวหรือเศษวัชพืชคลุมสันร่องปลูกพืชไร่ (ยกเว้นถั่วลิสง)

 ข้อเสนอแนะในการเลือกปลูกพืชไร่
         1) พืชต้นฤดู ควรเป็นพืชอายุสั้น (70 – 80 วัน) ทนแล้ง แต่ถ้าไม่สามารถปลูกได้ภายในเดือนพฤษภาคมเพราะฝนมาล่าช้า ไม่ควรปลูกพืชอายุสั้น เพราะเป็นการเสี่ยงในช่วงเก็บเกี่ยวจะเจอฝนหนัก ดังนั้นถ้าฝนมาล่าช้าควรปลูกพืชที่อายุยาวเพียงพืชเดียว
         2) พืชที่สอง ควรปลูกทันทีหลังเก็บเกี่ยวเพราะฝนจะไม่ทิ้งช่วงนานในช่วงนี้ ถ้าปลูกล่าช้าไปจะมีผลกระทบต่อผลผลิต และถ้าฝนตกหนักตามมาจะทำให้เตรียมพื้นที่ปลูกได้ยากพืชที่สองนี้ต้องพิจารณาชนิดพืชเป็นสำคัญและระยะเวลาฤดูฝนที่ยังเหลืออยู่ว่ามีกี่วัน โดยถือว่าฝนจะสิ้นสุดในเดือนตุลาคม