ระบบการผลิตข้าว

การจัดการหลังการเก็บเกี่ยว

การปฏิบัติหลังการเก็บเกี่ยว                                          

การนวด

• นวดข้าวด้วยแรงคน

• ข้าวที่เก็บเกี่ยวด้วยแรงคนนำไปนวดด้วยเครื่อง ต้องทำความสะอาด
  และปรับเครื่องนวดให้มีรอบการทำงานที่เหมาะสม

การลดความชื้น

• ตากสุ่มซังนาน 2-3 วันที่มีและแดดจัด

• ลดความชื้นข้าวเปลือกสดให้เหลือ 13-14 เปอร์เซ็นต์ ด้วยเครื่องอบใช้ อุณหภูมิ 50 องศาเซลเซียส

• ลดความชื้นข้าวเปลือกสดด้วยการตากบนลานที่สะอาดและแห้ง ความหนาของข้าวที่ตากประมาณ 5-10 เซนติเมตร พลิกกลับข้าววันละ 4 ครั้ง เป็นเวลา 1-3 วันให้ความชื้นเหลือ13-14 เปอร์เซ็นต์

การเก็บรักษา

• เป็นโรงเก็บเฉพาะแยกจากโรงเก็บทั่วไป ทำความสะอาดโรงเก็บก่อนเก็บข้าวเปลือก ทำความสะอาดข้าวเปลือกโดยการฝัด หรือใช้เครื่องสีฝัด บรรจุในกระสอบป่านที่สะอาด แยกแต่ละพันธุ์หรือกลุ่มข้าว ติดป้ายรหัสนา/เกษตรกร

• วางบนแคร่ไม้สูงจากพื้นมากกว่า 5 เซนติเมตร ในโรงเก็บที่อากาศถ่ายเทสะดวกข้าวเปลือกที่เก็บ ควรมีความชื้นไม่เกิน 14 เปอร์เซ็นต์ เพื่อป้องกันการเจริญเติบโตของเชื้อราโดยเฉพาะเชื้อราที่สร้างสารพิษอะฟลาทอกซิน

• ตรวจสอบอุณหภูมิและความชื้นเป็นระยะ

การขนส่ง

• รถบรรทุกข้าวต้องสะอาดและเหมาะสมกับปริมาณข้าว ไม่ควรใช้รถบรรทุกดินสัตว์ มูลสัตว์ ปุ๋ย สารเคมี เพราะอาจมีการปนเปื้อนของเชื้อโรคและสารพิษ ยกเว้นมีการทำความสะอาดอย่างเหมาะสมก่อนนำมาบรรทุกข้าว